İstiklal Yolu Eğitim Kültür Turizm ve Gençlik Derneği

Kastamonu

.İSTİKLAL YOLU GÜZERGÂHI VE NOKTALARI

İsmail ÇAM (www.istiklalyolu.com 2012)

“İnebolu, Kastamonu, Ilgaz, Çankırı, Kalecik, Ankara” hattı Millî Mücadelenin efsane cephe gerisi (lojistik) yoludur. Kastamonu yolun başındaki ildir.

Doğudan gelecek malzemelerin sevkinde en fazla üzerinde durulan merkez İnebolu’ydu. Öncelikle İnebolu’nun stratejik konumu, Batı Cephesi’ne giden en kestirme yolun buradan başlaması tüm komutanlıkların dikkatini İnebolu’ya çevirmişti. 28 Ağustos 1920 tarihinde İnebolu limanına gelen ilk yardım motoru derhâl kontrol altına alınarak malzemeler çok seri bir şekilde tehlikeden uzak noktalara taşınmış ve böylece İnebolu halkı, tarihî görevinin ilkini başarı ile tamamlamıştı.

Kastamonu İstiklal Yolu Güzergâhı ve Noktaları:

(0km – rakım:0 ) İnebolu

İnebolu İskelesi
İnebolu Hat Komutanlığı
İnebolu Nokta Komutanlığı
İnebolu Hizmet Kıtası
İnebolu Telgrafhanesi
İnebolu erzak ambarı
İnebolu teçhizat deposu
İnebolu mühimmat deposu
İnebolu benzin deposu
İnebolu Ulaştırma Kolu
İnebolu grubu nakliye kolu
İnebolu askeri misafirhaneleri ( erkek ve kadınlar için ayrı)
Merkez İnebolu Sübyan Çavuş Oteli, İkbal Oteli, Anadolu Oteli, Merkez Oteli, Hacı Mustafa Efendinin icaretindeki ihtiyab (1.sınıf)Otelleri, Hacı Mustafa Efendinin icaretindeki (2.sınıf) Kargir Oteli, İnebolu Kayıkçılar kâhyası

İlyas Kaptanın “Merkez Otel”i

Çıkat’ın Hanı, Kara Şükrünün Hanı, Şahveledin Şükrü ve ortağının Hanı, Küreli Hasanın Bektaşın Hanı, Darendelinin Hanı, Millet Hanı
(2km-rakım:45m) İkiçay:
- İnebolu-İkiçay çıkış noktası idi.
- İtimatname kontrol noktası ( Güvenlik kontrol noktası)
İkiçay’dan Çatal Çeşme kadar,
- Topçuoğlu- Kayguncak yokuşu ( 2 km- 45m rakımdan 16 km ve 960 m rakıma )
- Küre- Ecevit Yokuşu (20 km- 550m’rakımdan 34 km 950m rakıma)
Yol sırasındaki hanlar: Köle Oğlu Hanı, Hacı Rızanın Hanı, Kör Nuri’nin Hanı (Çuhadaroğlu mevkii), Topçuoğlu Hanı ( Kırımlı Esad Ağa), Yumuşacık Hanı ( İlyas Dayı)

İnebolu –Kastamonu arasında Kağnı Kollarının durakları 6 tanedir. Altıncı günde Kağnı Kollan Kastamonu’da olmak zorunda idiler.

İnebolu- Kastamonu arasında yaylı araba durakları ise üç tanedir ve üç gün sürüyordu.

1) (4,5 km-rakım:200m) Digüz/Digöz (Taşoluk) Köyü yakınlarında Soğuksu Hanı,
2) (30 km-rakım :950m) Küre Nahiyesi(1.yaylı araba konaklama yeri)
- Askerlik şubesi misafirhanesi
- Merkez- Küre Ahmet Çavuşun Oteli,
3) Ecevit’te İsmail Ağa’nın Hanı
- (35,1 km-rakım :1110m) Herif Kamil Hanı, Kamil Çavuşun Hanı
(35,6 km-rakım :1130m) Ambarlı Mahallesi (Uzun Öz Köyüne bağlı)
(54 km-rakım: 1070m) Üyük Köyü Hanı, Ödemiş Hanı ( köylüler işletir)
4) (60 km-rakım:1040m) Seydiler( 2.yaylı araba konaklama yeri)
- Seydiler Ambarlı Konak
- Seydiler Askerlik şubesi misafirhanesi
- Seydiler Sıhhiye istasyonu
- Şeydiler Yumurtacı Hüseyin Ağa Hanı, Namık Beyin Hanı

…

Şekerköprü hanları ( Şeker Emir Köyü)
5) (rakım 750m) Sırasöğütler Köyü (1920-1923

İstiklal Yolu güzergâhında)

Akkaşoğlu Hasan Bey Hanı
Halkacılar Köyü (1920-1923İstiklal Yolu

güzergâhında)

Meşeli Türbe Hanı, Kadir Pehlivanın Hanı

(1920–1923 İstiklal Yolu güzergâhında)

6) (90 km-rakım:770m) KASTAMONU
- Kastamonu Nokta Komutanlığı
- Kastamonu Telgrafhanesi
- Kastamonu telsiz Telgrafhanesi
- Kastamonu Menzil Mıntıka Müfettişliği
- Kastamonu’da menzil mevki hastanesi
- Kastamonu İstiklal Mahkemesi
- Kastamonu erzak ambarı
- Kastamonu teçhizat deposu
- Kastamonu mühimmat deposu
- Kastamonu Nekahethanesi
- Kastamonu Amele Taburu
- Kastamonu (üç) nakliye kolu
- Merkez Kastamonu hanları: Kale kapısında Mehmet Ağa ve kardeşi Mustafa Çavuşun Hanı, Abdullah Kalfanın Hanı, İzmirlinin Hanı, Ağaç Oğlunun Hanı, Ahmet Beyin Hanı, İpsir oğlunun Hanı, Ekşi oğlu Hasan Ağanın Hanı, Bozoklu İzzet Ağanın Hanı, Kargılı İzzet Ağanın Hanı,
- Hürriyet Oteli

Kastamonu-Çankırı yolu üzerindeki Kağnı Kollarının durakları ise şöyle sıralanmaktadır; Kastamonu-Çankırı yolu yaylı araba ile üç günde kat ediliyordu.

(102 km-rakım:1057m) Bulacık Köyü
107 km-rakım:1160m) Umut (Ümit)Köyü
- Kovanlı (Kavun) Mahallesi (Ümit Köyüne bağlı)
(111km-rakım:1110m) Kayı Köyü
(113km-rakım:1050m)Beşdeğirmenler Mahallesi ( Ballık ve Kırık Köylerine bağlı)
- )Beşdeğirmenler Ambarlı Konak: 1. Yaylı araba konaklama yeri
- )Beşdeğirmenler Menzil Konak Komutanlığı
- )Beşdeğirmenler Sıhhiye İstasyonu
- Hafız Ağanın Hanı, Ilgaz dibi han ve otelleri
(122km-rakım:1220m)Gürmenler/Gülmenler Mahallesi ( Çatören Köyüne bağlı)
- (Gâvurun Hanı),
- Güngörmezler (?)
(128km-rakım:1440m)Bostan Köyü
134 km- rakım: 1875m, Kastamonu-Çankırı Sınırı (Ilgaz dağı zirvesi)

Not: (?) Yeri tespit edilememiştir. Bu nokta hakkında bilgi sahibi olanların sitemize bilgi vermeleri rica olunur.

Diğer noktalar:

Kastamonu vilayeti sahili Milli Mücadele’nin ikmal iskelelerini oluşturmuştur.

İstanbul’da faaliyet gösteren gruplar tarafından sağlanan silahlar çeşitli vasıtalarla İnebolu, Cide, (Bartın, Kozlu, Kilimli, Zonguldak, Ereğli) ve Sinop limanlarına çıkartılarak, buralardan;

Cide-Kastamonu, (Cide’de iaşe merkezi vardı)

Zonguldak-Ereğli-Bolu,

İnebolu-Daday-Kastamonu, (Daday’da iaşe merkezi vardı)
Sinop-Boyabat-Taşköprü-Kastamonu ( Taşköprü’de Nokta Komutanlığı ne iaşe merkezi vardı)

Yollarını takiben Batı cephesine ve Ankara’ya ulaştırılıyordu.

Araç’ta da iaşe merkezi vardı

Kaynaklar

Başbuğ, Osman. Kurtuluş Savaşında Silah ve Cephane temini. yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara1988
Çiçek, Rahmi. “Ankara Hükümeti’nin Dünya’ya Açılan Kapısı. İnebolu-Ankara Yolu” Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi Cilt 5, Sayı: 20, s 402-403
Genel Kurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi. “Türk İstiklal Harbi İdari Faaliyetler” (cilt Vll, Genel Kurmay Basım evi Ankara 1975.
Kastamonu Valiliği Yayını, “İnebolu’dan Ankara’ya Atatürk ve İstiklal Yolu” Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri. İstanbul 2009.
Peker, Nurettin. 1918-1923 İstiklal Savaşı Vesika resimleri. İstanbul Gün Basımevi, 1955
Özlü, Hüsnü. Millî Mücadele Yıllarında Cepheye Silah ve Cephane Sevkıyatında İnebolu Kastamonu Yolu. Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi. Ankara Genelkurmay Basımevi 2010 s 77
www.gogle.earth.com. Uydu fotoğrafları
Bilgi alınan köy muhtarları