YIKTIRILAN İSTİKLAL YOLU-2 KAPISININ YERİNE YAPTIRILARAK KONULAN İSTİKLAL YOLU TMP TAKI, YANLIŞLIK VE EKSİKLERLE DOLU
15 Ekim2023 tarihinde yapılacak 14. Çankırı İstiklal Yolu Yürüyüşüne hazır olması için 2014 yılında yapılan İstiklal Yolu-2 Kapısı 10 Ekim 2023 tarihinde yıktırılmış, yerine Bolu Cezaevine yaptırılan yeni İYTMP TAKI inşa edilmiştir (EK1).
Madem mevcut İstiklal Yolu-2 Kapısı yıktırıldı, yerine yaptırılan daha kapsamlı içerikte ve İstiklal Yolu’nun hakkı verilerek yapılmalıydı.
İnebolu, Kastamonu, Ilgaz, Çankırı, Kalecik Ankara hattı Millȋ Mücadelede Cephe Gerisinin ana arteri, ana yolu, İstiklal Yolu idi. İstiklal Yolu ismi, Türkiye’deki diğer Tarihȋ Millȋ Park isimleri gibi tarih kitaplarında anlatılan bir isim olmadığından İYTMP TAK’INI ( günün her saatinde) inceleyen kişi/ kişilere yeterli bilgiler verilmesi zorunludur.
Fakat Yeni yaptırılan İYTMP TAK’INDA başlık bilgilerinden başka hiçbir bilgi yoktur. Başlık bölümü ise yanlışlık ve eksiklerle dolu. Genel olarak ise aşağıda sayıldığı gibi eksikleri oldukça fazla. Şöyle ki;
“İSTİKLAL YOLU TARİHî MİLLî PARKI “ bir cümledir. Yazımı bir satıra sığmıyorsa anlam bozulacağından, TAK fotoğrafında görüldüğü gibi değil, aşağıdaki gibi bölünmeli , satırların punto ve fontları da aynı olmalıdır. Fotoğrafta ki gibi farklı olmamalıdır (EK1): İSTİKLAL YOLU / TARİHî MİLLî PARKI
(2.11.2018) tarihinde ilan edilen “İSTİKLAL YOLU TARİHî MİLLî PARKI” Kastamonu’da 5 ve Çankırı’da 3 Kısımdan oluşmuştur ve sınırları da belirtilmiştir.
Bu durumda yazılması gereken bilgiler şöyledir:
İSTİKLAL YOLU
TARİHî MİLLî PARKI (2.11.2018)
ÇANKIRI 2.KISIM
Ayrıca İYTMP TAK’ının başlık bölümünde bir/dördüncü satırda kadınların kafileler halinde kağnılarla cephane taşıyan Karınca Ordusu olayının (parkın ilan gerekçesinin) açıklaması yapılmamıştır. Ancak Yeni TAK fotoğrafında görüldüğü gibi başlık bölümünün altına sadece bir kağnının sembolik resmi (amblemi) sıkıştırılmıştır.
TAK başlığının iki tarafında emekleri geçen Tarım Orman Bakanlığı ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü Amblemleri vardır (EK1). Ama orta ayağına görülen Kıyısın Köyü Muhtarlığı ambleminin (EK 2) olmasının gerekçesi nedir? Kıyısın Köyü Millȋ Park Sınırları içinde bile değildir. Oluşturduğu algılar vardır. Burada bulunması gereken bir amblem varsa, Çankırı Valiliği Amblemidir.
Yeni İYTMP TAK’ının ayak bölümlerinin doğal dokuya uygun olarak Tarım Orman Bakanlığına yakışan ahşap malzemeyle yapılması güzeldir. Ancak başlık bölümünde ahşap malzemeler değil, sıradan reklam malzemeleri kullanılmış, kolay tercih edilmiştir. Kullanılan malzemelerin İklim şartlarına dayanımı ve ömrü zamanla görülecektir.
“İSTİKLAL YOLU TARİHî MİLLî PARKI tek bölüm olarak gösterilmiş 1.ve 2. Kısımların nereler olduğu belli değil. Oysa yıktırılan ve 9 yıl önce yapılan İstiklal Yolu2 kapısının 2. Kısım olduğu belirtilmiş diğer bölümlerde harita ile gösterilmişti. Yeni yaptırılan İYTMP TAK’ında İSTİKLAL YOLU hakkında başka hiçbir bilgi yoktur (EK 1).
Yıktırılan ve bir sanat eseri olan İstiklal Yolu 2 kapısında ( EK 3) ise İstiklal Yolu hakkında verilen bilgileri ve hikayesi şöyledir:
Gönüllü önerim üzerine 2013-2014 yıllarında dönemin Valisi Sayın Vahdettin Özcan’ın emir ve himayesinde yürütülen kapsamlı bir proje kapsamında yapılmıştır (EK 3). Projenin tasarımı, mimarı, koordinatörü, üretim ve arazi montaj mühendisliği; Sn Vahdettin verdiği Teşekkür Belgesinde belirtiği gibi tarafımdan yapılmıştır ( EK 4).
Proje doğal doku ve tarihȋ dokuya uygun olarak tasarlanmıştır. Proje Kuvayı Milliye ruhu ve devlet millet dayanışması ile 10 kurum ve 16 kişinin destekleriyle 15 ay yürütülmüş ve 20 bin liraya mal
edilmiştir (2013-2014), ( eğer ihale edilseydi yüz bin liraya mal olacaktı) . Böylece sadece düşmanla değil her türlü yokluk ve ilkelliklerle de savaşan çarık/ çıplak ayakla yürüyen Karınca Ordusu’nu hatırlatan gerçek bir vefa gösterilmiş ve israftan da kaçınılmıştır.
Projenin üretiminde ahşap malzemeler, dönemin imkanlarına uygun olarak işlenilmeden doğal haliyle kullanılmıştır. İstiklal Yolu bilgilerinin, ahşap malzemede yapılabilmesi ve uzun yıllar ömrü olması için yazılar ve haritalar, oymayla CNC teknolojisiyle işlenmiştir. Oyukların içinde vernik kullanılmamış yakma ile karartılmış hem doğallık hem de çok uzun ömür sağlanmıştır (EK5). Suni reklam malzemeleri kullanılmamıştır. Böylece proje ürünlerini izleyenlerde tarihe yolculuk duygusu oluşturulmuştur.
Milli Mücadelede cephe gerisindeki önemi nedeniyle Kastamonu’daki ve Çankırı bazı bölümleri Tarihi SİT alanı olarak tescil edilmiştir (2012-2013). İstiklal Yolu-2 Kapısı, Çankırı Bölümünün işaretlenmesi kapsamında yapılan bir sanat eseridir ve mimarisinin anlamları ( verdiği mesajları) şunlardır ve üzerinde de yazılıdır:
•Tek Bayrak: İstiklâl Yolu İllerinin, isyan ve bölücülük yapmadan, millî mücadeleyi
(TBMM) desteklemeleri.
•Bayrak Direği: istiklâl yolu ve illeri.
•Kapı Görünümü: Tarihe yolculuğun tünel giriş kapısı. Ve kapı her zaman açıktır.
•Kale Görünümü: Çankırı’nın ve istiklâl yolu illerinin, bu yolu korumaları ve güvenilir
yapmaları.
•Gemi Görünümü: İstiklâl Yolu İlleri Ve Çankırı’nın “aynı gemideyiz batarsak hep beraber
batarız” düşüncesiyle, düşman işgaline uğramadığı halde bütün cephelerde savaşa katılması
ve en çok şehit veren illerden olmaları.
•Deniz Otobüsü Görünümü: İstiklal Yolunda sadece cephanelerin sevkiyatının değil, insanların da kullanması.
•Köprü Görünümü Çankırı’nın İstiklal Yolunda Ve İstiklâl Yolu İllerinin de Karadeniz’den
batı Cephesine köprü olmaları.
•İstiklâl Yolu’nun kesit resmi. Rakım olarak çok dalgalı olan zorlu istiklal yolunda
Karınca Ordusu’nun yürüyerek sevkiyat yapması.
İstiklal Yolu 2 Kapısı 1360 metre rakımda 4 mevsim ikliminde en şiddetli rüzgar, yağmur, kar, tipi hava durumlarına dayanabilen en az 50 yıl ömrü olan vakumlu emprenye (son teknolojiyle ) yaptırılmış Kapı üzerinde görülen yazılar, ileride burasının Tarihȋ Millȋ Park olabileceği düşünülerek (resimde görüldüğü gibi EK 6) bir tahta boş bırakılmıştır. Gerektiğinde bu tahta vida ile sökülüp yazı yazıldıktan sonra yerine takılabilmesi üretim ve montajda düşünülmüştür. Diğer yazıların da gerektiğinde değiştirilmesi ve sıralaması yapılması için vida ile sökülerek ters çevrilmesi aynı teknikle
oyma yazı yazılması mümkün halde üretilmiştir. Hal böyleyken çok ucuza yaptırılacak iş
Kuvayı Milliye Ruhuyla bağdaşmayan gereksiz bir israf yapılmıştır. Bütçedeki kaynak diğer kısımların kapıları için kullanılmalıydı.
İstiklal Yolu Meselesi geçmişte Kamuoyunun bildiği Devletin üzerinde hassasiyetle durduğu bir husus değildi. Ülkemizi İstiklale ve istikbale taşıyan atalarımızın fedakârlıklarını duyurmak ve hatıralarını yaşatmak için bir avuç gönüllü yıllarca yaptıkları çalışmalarla İstiklal Yolunu halka ve devlete duyurmayı nihayet başarmıştır. Ancak ne tuhaftır devletin konuya sahip çıması için görevlendirilenler, İstiklal Yolunu Türkiye’ye mal etme sürecinde yapılanları yıkmakla işe başlamaktadır.
İstiklal Yolunun Önce tescil edilmesi, sonra tescil edilen yerlerin Tarihi Milli Park İlan edilmesinin ana fikri, İstiklal Yolunda destansı özverilerle cephane taşıyan Karınca Ordusunu anma , takdir, vefa, şükran duygularının oluşmasını sağlamaktır. Karınca ordusu’nun farkındalığını sağlamakta, emeği geçenlere de vefa, takdir, şükran ve saygı gösterilmeliydi. Ama ne bana gösterildi; ne dönemin Valisi Sayın Vahdettin Özcan’a gösterildi; ne hizmeti paylaşan 10 tane kuruma gösterildi; ne üretim ve montajı için şuurla çalışan 16 kişiye gösterildi; ne de İYTMP yönetimi oluşana kadar, 9 yıl fevkalade hizmet veren İstiklal Yolu-2 kapısına gösterildi. Yıktırılması değil korunması gereken bu sanat eserinin, ne gariptir ki, yıktırılması gerekçelerinden birisi de eski olmasıymış; hâlbuki bu görüntü özellikle verilmişti. Milli Mücadele dönemindeki imkanlar kullanılarak tarihe yolculuk duygusu oluşturan doğal malzemeler ve yöntemler kullanılmıştı. En az 50 yıl ömür hesabı yapılarak üretilmişti.
İstiklal Yolunun işaretlenmesi ile ilgili çok detaylı bilgiler ve fotoğraflar http://www.istiklalyolu.com//projeonerileri/Cankiri-Istiklal-Yolunu-Isaretleme.html web sayfamızda görülmektedir.
2016 yılında başlayandan İSTİKLAL YOLU TARİHî MİLLî PARKI’nın /İYTMP kurulması çalışmalarında iki yıl Bakanlıktan gelen onlarca uzmana/yetkiliye gönüllü rehberlik, danışmanlık yaptım. Gereken ve istenen bütün bilgileri, özel bilgilerimi bile esirgemeden verdim Bu süreçte çok emeğim oldu. İYTMP 2.11.2018 yılında ilan edildi, çok sevindim. Ama müdürünün ataması yapılmayınca mahalli basında (EK 7- .8.10.2021) yazı yazdım. İlgilenebilecek bütün makamlara dilekçeler yazdım. Atamanın yapılmamasına çok üzüldüm ama gecikmiş olsa da 2023 yılında atanmasına çok sevindim. Fakat sonuç ortada.
Yıllarca gönüllü çalışmalarımı takip eden, samimiyetimi ve çok üzüleceğimi bilen Ilgaz Belediye Başkanı Sayın Mehmed Öztürk , yıktırıldıktan (10 Ekim 2023) sonra çöpe atılacak olan İstiklal Yolu-2 kapısını numaralandırarak söktürmüş ve Ilgaz Yıldız Tepeye taşıtmıştır. Böylece İstiklal Yolu- 2 Kapısını koruma altına alarak, Ilgaz Yıldız Tepe’de yaşatılmasını sağlamıştır. Doğduğum İlçenin Belediye Başkanının böyle bir vefayı ve dostluğu yapması beni çok duygulandırmıştır. Çok emeğimin geçtiği İstiklal Yolu-2 Kapısının çöpe atılmaktan kurtarılması ve yaşatılacak olması benim için bir teselli olmuştur.
Yıllarca sahibi olduğu Doğruyol Gazetesi ile İstiklal Yolu çalışmalarına ve bana destek olan Çankırı’nın duayen gazetecisi, sevgili İrfan Hoşafcıoğlu bu olayı “ İSMAİL ÇAM’ın Dünyası Yıkıldı” (EK 8) başlığıyla duyurmuştur.
İstiklal Yolu -2 Kapısının yıktırılmaması için Çankırı Valiliğine 26.9.2023 tarihinde bir dilekçe verdim. 28.9.2023 tarih 31327 sayı İle Kültür Turizm Müdürlüğüne havale edildi (EK 8) . Ama hala dilekçeme yazılı bir cevap alamadım.
Yeni yaptırılan İstiklal Yolu TAK’ının yanlışlarını ve eksiklerini TOB DKMPM gayrı resmi olarak bildirdim ama ilgilenilmedi.
İstiklal Yolu 2 kapısının yıktırılma sürecinde gözlerimle anladığım “ Yaptık oldubitti.” İle olayın üstü kapatılmış. Sebep olanları da koruma süreci başlamış.
Son Kullanma tarihi gelmiş bir madde gibi çöpe atılmam algısı da umursanmıyor… Dostlarımda böyle anlamış.
Ama ben böyle bir oldubittiyi, yukarda sayılan çok sayıdaki yanlış ve eksikleri kabul edemem ve sindiremem.
Heyacanla beklediğim Türkiye Cumhuriyetinin Kuruluşunun 100. Yılında böyle bir olayı yaşamam, Beni çok üzdü, asla unutamayacağım,
İstiklal Yolu -2 Kapısının yıktırılması sürecindeki olayları, Kamuoyuna bilgisine/dikkatine sunuyorum ve açıklamaya/ anlatmaya/gündemden düşürmemeye devam edeceğim.
Elbette ilgilen bir makam olur.
Elbette ilgilenen birileri olur.
Kim bilir bir gün Ilgaz Yıldız Tepe’den eski yerine getirilir.
24.10.2023
İsmail Çam
İstiklal Yolu Çankırı Danışmanı
İstiklal Yolu Eğitim Kültür Turizm ve Gençlik Derneği Başkanı
EK-1
EK-2
EK-3
EK-4
EK-5
EK-6
EK-7
EK-8
EK-9
EKLER Okumak için üzerine tıklayınız
EK 1: Yeni Yaptırılan İstiklal Yolu TAK’ının genel görünümü
EK2: Yeni Yaptırılan İstiklal Yolu TAK’ının orta ayak görünümü
EK3: Dönemin Valisi Sn Vahdettin Özcan’ın Teşekkür belgesi
EK4: İstiklal Yolu 2 kapısı genel görünümü
EK5: İstiklal Yolu 2 kapısında yazı ve harita bilgileri
EK6 İstiklal Yolu 2 kapısı başlığında İYTMP için bir tahta boş bırakılmıştı.
EK7: Doğruyol Gazetesinin haberi Okumak için üzerine tıklayınız.
EK8: Doğruyol Gazetesinin haberi “ İsmail Çam’ın Dünyası Yıkıldı. Okumak için üzerine tıklayınız.
EK9: İstiklal Yolu 2 kapısının yıktırılmaması hk Çankırı Valiliğine Verilen dilekçe.
Okumak için üzerine tıklayınız
